ترخیص کالا از گمرک یکی از مراحل حیاتی در فرآیند واردات است که نیازمند رعایت قوانین و مقررات خاصی می‌باشد. در سال ۱۴۰۳، با توجه به تغییرات در سیاست‌های اقتصادی و تجاری کشور، برخی از قوانین و مستندات مورد نیاز برای ترخیص کالا به‌روزرسانی شده‌اند. در ادامه، به بررسی این مستندات و تغییرات جدید می‌پردازیم:
ترخیص کالا از گمرک یکی از مراحل حیاتی در فرآیند واردات است که نیازمند رعایت قوانین و مقررات خاصی می‌باشد. در سال ۱۴۰۳، با توجه به تغییرات در سیاست‌های اقتصادی و تجاری کشور، برخی از قوانین و مستندات مورد نیاز برای ترخیص کالا به‌روزرسانی شده‌اند. در ادامه، به بررسی این مستندات و تغییرات جدید می‌پردازیم: --- ۱. ثبت سفارش و اخذ مجوز ورود تمامی کالاهای وارداتی، اعم از دولتی یا غیردولتی، باید پیش از تخلیه در اماکن گمرکی یا مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی، ثبت سفارش یا ثبت آماری (حسب مورد) انجام دهند و مجوز ورود از وزارت صنعت، معدن و تجارت دریافت کنند. این امر با هدف کنترل و نظارت بر واردات کالاها صورت می‌گیرد. --- ۲. مصوبه ترخیص درصدی کالاها با توجه به مصوبه سران قوا، واردکنندگان می‌توانند بدون ثبت منشأ ارز خود، تا میزان ۹۰ درصد از کالاهای اظهاری به گمرک را پس از طی تشریفات قانونی ترخیص کنند. این مصوبه تا پایان فروردین ۱۴۰۴ تمدید شده است. برای استفاده از این تسهیلات، واردکنندگان باید تعهد ارائه کد رهگیری بانک را در اظهارنامه الکترونیکی درج کنند و پس از ثبت درخواست در اتوماسیون اداری گمرک اجرایی، به رئیس سرویس ارزیابی یا جانشین معاون امور گمرکی گمرک محل تخلیه کالا مراجعه نمایند. --- ۳. اصلاح آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات در تاریخ ۱۴۰۳/۳/۳۰، هیئت وزیران آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات را اصلاح کرد. بر اساس این اصلاحیه، سقف منابع ارزی برای واردات کالا به صورت فصلی تعیین و اعلام می‌شود. همچنین، سقف‌های ثبت سفارش و ثبت آماری واردات کالا به کشور به تفکیک هریک از وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی به صورت فصلی تعیین می‌شود و در سامانه جامع تجارت اعمال و به صورت سیستمی پایش می‌شود. --- ۴. شرایط ترخیص کالاهای فاقد منشأ ارز وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است با اخذ مجوز از شورای عالی امنیت ملی، شرایط ترخیص ۱۰۰ درصدی کالاهای فاقد اطلاعات منشأ ارز را تعیین نماید. بر اساس این تصمیم، کلیه واردکنندگان کالا مجاز خواهند شد شناسه رهگیری بانک را از زمان ثبت سفارش و تا ۶ ماه از ترخیص کالا در سامانه‌های مربوطه بارگذاری کنند. این اقدام با هدف تسهیل در ترخیص کالاهای اساسی، مواد اولیه و واسطه‌ای و ماشین‌آلات خط تولید موجود در گمرکات کشور صورت می‌گیرد. --- ۵. مدارک و مستندات مورد نیاز برای ترخیص کالا برای ترخیص کالا، واردکنندگان باید مستندات زیر را ارائه دهند: ثبت سفارش: ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت. مجوزهای مربوطه: مجوزهای لازم از وزارتخانه‌های ذی‌ربط (صنعت، معدن و تجارت؛ جهاد کشاورزی؛ بهداشت، درمان و آموزش پزشکی). اظهارنامه گمرکی: تکمیل اظهارنامه گمرکی مطابق با اطلاعات ثبت سفارش. صورتحساب تجاری (فاکتور): فاکتور رسمی فروش کالا از فروشنده خارجی. بارنامه: بارنامه حمل کالا (هوایی، دریایی یا زمینی). گواهی مبدا: گواهی مبدا کالا از مراجع ذی‌صلاح کشور صادرکننده. گواهی‌های بهداشتی و استاندارد: در صورت نیاز، گواهی‌های مربوط به استانداردهای ملی و بین‌المللی. تعهدنامه: تعهدنامه واردکننده مبنی بر رعایت مقررات و قوانین مربوطه. کد رهگیری بانک: در صورت استفاده از تسهیلات ترخیص درصدی، ارائه کد رهگیری بانک. --- ۶. مهلت‌های قانونی و اجرایی بر اساس مصوبات اخیر، گمرک جمهوری اسلامی ایران موظف است از ترخیص کالاهایی که دارای قبض انبار به تاریخ ۱۴۰۳/۷/۱۵ و بعد از آن بوده و تاریخ ثبت سفارش آنها نیز بعد از این تاریخ و موخر بر تاریخ قبض انبار باشد، جلوگیری کند. این اقدام با هدف جلوگیری از تخلفات و انطباق با قوانین و مقررات صورت می‌گیرد. --- نتیجه‌گیری: ترخیص کالا از گمرک نیازمند رعایت دقیق قوانین و مقررات جاری است. با توجه به تغییرات اخیر در سیاست‌های اقتصادی و تجاری کشور، واردکنندگان باید از آخرین مصوبات و اصلاحیه‌های مربوطه مطلع باشند و مستندات لازم را به‌موقع و به‌صورت کامل ارائه دهند تا فرآیند ترخیص کالا بدون مشکل و در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام شود. ---
---
۱. ثبت سفارش و اخذ مجوز ورود
تمامی کالاهای وارداتی، اعم از دولتی یا غیردولتی، باید پیش از تخلیه در اماکن گمرکی یا مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی، ثبت سفارش یا ثبت آماری (حسب مورد) انجام دهند و مجوز ورود از وزارت صنعت، معدن و تجارت دریافت کنند. این امر با هدف کنترل و نظارت بر واردات کالاها صورت می‌گیرد.
۲. مصوبه ترخیص درصدی کالاها
با توجه به مصوبه سران قوا، واردکنندگان می‌توانند بدون ثبت منشأ ارز خود، تا میزان ۹۰ درصد از کالاهای اظهاری به گمرک را پس از طی تشریفات قانونی ترخیص کنند. این مصوبه تا پایان فروردین ۱۴۰۴ تمدید شده است. برای استفاده از این تسهیلات، واردکنندگان باید تعهد ارائه کد رهگیری بانک را در اظهارنامه الکترونیکی درج کنند و پس از ثبت درخواست در اتوماسیون اداری گمرک اجرایی، به رئیس سرویس ارزیابی یا جانشین معاون امور گمرکی گمرک محل تخلیه کالا مراجعه نمایند.
۳. اصلاح آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات
در تاریخ ۱۴۰۳/۳/۳۰، هیئت وزیران آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات را اصلاح کرد. بر اساس این اصلاحیه، سقف منابع ارزی برای واردات کالا به صورت فصلی تعیین و اعلام می‌شود. همچنین، سقف‌های ثبت سفارش و ثبت آماری واردات کالا به کشور به تفکیک هریک از وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی به صورت فصلی تعیین می‌شود و در سامانه جامع تجارت اعمال و به صورت سیستمی پایش می‌شود.
۴. شرایط ترخیص کالاهای فاقد منشأ ارز
وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است با اخذ مجوز از شورای عالی امنیت ملی، شرایط ترخیص ۱۰۰ درصدی کالاهای فاقد اطلاعات منشأ ارز را تعیین نماید. بر اساس این تصمیم، کلیه واردکنندگان کالا مجاز خواهند شد شناسه رهگیری بانک را از زمان ثبت سفارش و تا ۶ ماه از ترخیص کالا در سامانه‌های مربوطه بارگذاری کنند. این اقدام با هدف تسهیل در ترخیص کالاهای اساسی، مواد اولیه و واسطه‌ای و ماشین‌آلات خط تولید موجود در گمرکات کشور صورت می‌گیرد.
۵. مدارک و مستندات مورد نیاز برای ترخیص کالا
برای ترخیص کالا، واردکنندگان باید مستندات زیر را ارائه دهند:
ثبت سفارش: ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت.
مجوزهای مربوطه: مجوزهای لازم از وزارتخانه‌های ذی‌ربط (صنعت، معدن و تجارت؛ جهاد کشاورزی؛ بهداشت، درمان و آموزش پزشکی).
اظهارنامه گمرکی: تکمیل اظهارنامه گمرکی مطابق با اطلاعات ثبت سفارش.
صورتحساب تجاری (فاکتور): فاکتور رسمی فروش کالا از فروشنده خارجی.
بارنامه: بارنامه حمل کالا (هوایی، دریایی یا زمینی).
گواهی مبدا: گواهی مبدا کالا از مراجع ذی‌صلاح کشور صادرکننده.
گواهی‌های بهداشتی و استاندارد: در صورت نیاز، گواهی‌های مربوط به استانداردهای ملی و بین‌المللی.
تعهدنامه: تعهدنامه واردکننده مبنی بر رعایت مقررات و قوانین مربوطه.
کد رهگیری بانک: در صورت استفاده از تسهیلات ترخیص درصدی، ارائه کد رهگیری بانک.
۶. مهلت‌های قانونی و اجرایی
بر اساس مصوبات اخیر، گمرک جمهوری اسلامی ایران موظف است از ترخیص کالاهایی که دارای قبض انبار به تاریخ ۱۴۰۳/۷/۱۵ و بعد از آن بوده و تاریخ ثبت سفارش آنها نیز بعد از این تاریخ و موخر بر تاریخ قبض انبار باشد، جلوگیری کند. این اقدام با هدف جلوگیری از تخلفات و انطباق با قوانین و مقررات صورت می‌گیرد.
نتیجه‌گیری:
ترخیص کالا از گمرک نیازمند رعایت دقیق قوانین و مقررات جاری است. با توجه به تغییرات اخیر در سیاست‌های اقتصادی و تجاری کشور، واردکنندگان باید از آخرین مصوبات و اصلاحیه‌های مربوطه مطلع باشند و مستندات لازم را به‌موقع و به‌صورت کامل ارائه دهند تا فرآیند ترخیص کالا بدون مشکل و در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام شود.