در واردات کالا و ترخیص از گمرک، یکی از مفاهیم کلیدی که هر واردکننده، صادرکننده یا بازرگان باید به آن مسلط باشد، ارزش گمرکی کالا است. سیستم شناسه ارزش کالا تحت عنوان «کد TSC» یا «Tariff Specification Code» ابزار کمکی مهمی در این فرآیند محسوب می‌شود. در این مطلب، به‌روزترین اطلاعات درباره ارزش کالا در گمرک ایران و نحوه بهره‌گیری از سایت سامانه TSC را مرور می‌کنیم.
در واردات کالا و ترخیص از گمرک، یکی از مفاهیم کلیدی که هر واردکننده، صادرکننده یا بازرگان باید به آن مسلط باشد، ارزش گمرکی کالا است. سیستم شناسه ارزش کالا تحت عنوان «کد TSC» یا «Tariff Specification Code» ابزار کمکی مهمی در این فرآیند محسوب می‌شود. در این مطلب، به‌روزترین اطلاعات درباره ارزش کالا در گمرک ایران و نحوه بهره‌گیری از سایت سامانه TSC را مرور می‌کنیم. --- ارزش گمرکی کالا چیست؟ ارزش گمرکی کالا، یعنی مبلغی که برای محاسبه حقوق گمرکی، سود بازرگانی، مالیات و سایر عوارض واردات یا صادرات لحاظ می‌شود. طبق قانون امور گمرکی ایران، این ارزش بر پایه قیمت واقعی کالا در مبدأ، به‌اضافه هزینه‌های حمل، بیمه، بسته‌بندی و سایر هزینه‌های تا رسیدن به مرز گمرکی ایران تعیین می‌گردد. برای مثال، اگر کالایی از کشور مبدأ خریداری شده، هزینه حمل و بیمه تا ایران نیز پرداخت شده باشد، همه این‌ها در تعیین ارزش گمرکی دخیل هستند. --- سامانه TSC چیست و چرا اهمیت دارد؟ سامانه TSC (شناسه ارزش کالا) یک بانک اطلاعاتی است که توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران راه‌اندازی شده تا ارزش گمرکی کالاها و کدهای مربوط به آن‌ها را شفاف‌تر، سریع‌تر و با عدالت بیشتری تعیین کند. در این سامانه: برای هر کالا کد مخصوصی ثبت می‌شود که نشان‌دهنده گروه تعرفه‌ای، کشور مبدأ، مشخصات فنی و سایر ویژگی‌هاست. واردکننده یا صاحب کالا می‌تواند قبل یا بعد از اظهار، درخواست ثبت یا استعلام کد TSC را ارائه دهد. این ابزار به کاهش اختلافات در ارزش‌گذاری کالا کمک می‌کند و احتمال جریمه یا توقف محموله را کم می‌نماید. --- نحوه استعلام ارزش کالا در سایت TSC برای دسترسی به اطلاعات ارزش کالا و کد TSC، چند گام کلی به شرح زیر وجود دارد: 1. ورود به سامانه استعلام TSC یا بخش «جستجوی شناسه ارزش کالا» در سایت گمرک ایران. 2. در قسمت جستجو، با وارد کردن شرح کالا، کد تعرفه یا کد TSC می‌توانید اطلاعات مربوط به ارزش گمرکی، کشور سازنده، مدل، مشخصات فنی و تاریخچه آن را مشاهده کنید. 3. توجه داشته باشید که اطلاعات ثبت‌شده در سامانه TSC ملاک قطعی ارزش نیست؛ ولی به‌شدت می‌تواند راهنما باشد و از کم‌اظهاری یا بیش‌اظهاری جلوگیری کند. --- مهم‌ترین عوامل موثر بر ارزش گمرکی کالا در تعیین ارزش کالا، چند عامل کلیدی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه شود: قیمت خرید کالا در مبدأ (در فاکتور یا قرارداد) هزینه بیمه، حمل و نقل بین‌المللی تا اولین نقطه ورود به ایران (CIF) هزینه‌های مرتبط با بسته‌بندی، بارگیری، تخلیه، ترانزیت تا مرز گمرک ایران امتیازات تجاری مثل برند، حق امتیاز، استفاده از نقشه یا طراحی ویژه هزینه‌های داخلی که برای آماده‌سازی کالا در کشور مبدأ انجام شده‌اند (در موارد خاص) در مقابل، هزینه‌هایی مثل نقل‌و‌انتقال داخلی بعد از گمرک، نگهداری و بازاریابی معمولاً در محاسبه ارزش گمرکی وارد نمی‌شوند. --- چرا اشتباه در اعلام ارزش کالا خطرناک است؟ وقتی ارزش کالا به‌درستی اعلام نشود، چند مشکل می‌تواند به‌وجود آید: کم‌اظهاری ارزش کالا می‌تواند منجر به جریمه شود یا محموله متوقف گردد. بیش‌اظهاری هم می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های واردکننده شود و بار مالی اضافی ایجاد کند. استفاده از اطلاعات اشتباه یا عدم ثبت کد TSC ممکن است فرآیند ترخیص کالا را طولانی کند. --- نکات کاربردی برای واردکنندگان قبل از اظهار کالا، حتماً کد تعرفه و موجودیت کالا را بررسی کنید تا بتوانید ارزش آن را در سیستم TSC ببینید. فاکتور خرید، بیمه، هزینه حمل، گواهی مبدأ و دیگر اسناد مرتبط را آماده داشته باشید. اگر کالا دارای برند یا امتیاز خاص است، این موضوع را در مدارک ذکر نمایید. در سامانه TSC جستجو کنید تا بهای مشابه کالا را پیدا کرده و اختلاف نداشته باشید. در صورت نیاز، از مشاوران ترخیص یا کارگزار گمرکی کمک بگیرید تا ارزش‌گذاری را به‌درستی انجام دهید. --- جمع‌بندی «ارزش کالا در گمرک» و سامانه TSC ابزارهای بسیار مهمی برای واردکنندگان هستند. با استفاده از این سامانه، می‌توان ارزش گمرکی کالا را شفاف‌تر تعیین کرد، از بروز اختلاف با گمرک جلوگیری نمود و هزینه‌های واردات را بهتر مدیریت کرد. بنابراین پیش از ترخیص کالا، بررسی دقیق ارزش در سامانه TSC و آماده‌سازی مدارک لازم، یکی از گام‌های اساسی برای موفقیت در فرآیند واردات به شمار می‌آید.
---
ارزش گمرکی کالا چیست؟
ارزش گمرکی کالا، یعنی مبلغی که برای محاسبه حقوق گمرکی، سود بازرگانی، مالیات و سایر عوارض واردات یا صادرات لحاظ می‌شود. طبق قانون امور گمرکی ایران، این ارزش بر پایه قیمت واقعی کالا در مبدأ، به‌اضافه هزینه‌های حمل، بیمه، بسته‌بندی و سایر هزینه‌های تا رسیدن به مرز گمرکی ایران تعیین می‌گردد. برای مثال، اگر کالایی از کشور مبدأ خریداری شده، هزینه حمل و بیمه تا ایران نیز پرداخت شده باشد، همه این‌ها در تعیین ارزش گمرکی دخیل هستند.
سامانه TSC چیست و چرا اهمیت دارد؟
سامانه TSC (شناسه ارزش کالا) یک بانک اطلاعاتی است که توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران راه‌اندازی شده تا ارزش گمرکی کالاها و کدهای مربوط به آن‌ها را شفاف‌تر، سریع‌تر و با عدالت بیشتری تعیین کند. در این سامانه:
برای هر کالا کد مخصوصی ثبت می‌شود که نشان‌دهنده گروه تعرفه‌ای، کشور مبدأ، مشخصات فنی و سایر ویژگی‌هاست.
واردکننده یا صاحب کالا می‌تواند قبل یا بعد از اظهار، درخواست ثبت یا استعلام کد TSC را ارائه دهد.
این ابزار به کاهش اختلافات در ارزش‌گذاری کالا کمک می‌کند و احتمال جریمه یا توقف محموله را کم می‌نماید.
نحوه استعلام ارزش کالا در سایت TSC
برای دسترسی به اطلاعات ارزش کالا و کد TSC، چند گام کلی به شرح زیر وجود دارد:
1. ورود به سامانه استعلام TSC یا بخش «جستجوی شناسه ارزش کالا» در سایت گمرک ایران.
2. در قسمت جستجو، با وارد کردن شرح کالا، کد تعرفه یا کد TSC می‌توانید اطلاعات مربوط به ارزش گمرکی، کشور سازنده، مدل، مشخصات فنی و تاریخچه آن را مشاهده کنید.
3. توجه داشته باشید که اطلاعات ثبت‌شده در سامانه TSC ملاک قطعی ارزش نیست؛ ولی به‌شدت می‌تواند راهنما باشد و از کم‌اظهاری یا بیش‌اظهاری جلوگیری کند.
مهم‌ترین عوامل موثر بر ارزش گمرکی کالا
در تعیین ارزش کالا، چند عامل کلیدی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه شود:
قیمت خرید کالا در مبدأ (در فاکتور یا قرارداد)
هزینه بیمه، حمل و نقل بین‌المللی تا اولین نقطه ورود به ایران (CIF)
هزینه‌های مرتبط با بسته‌بندی، بارگیری، تخلیه، ترانزیت تا مرز گمرک ایران
امتیازات تجاری مثل برند، حق امتیاز، استفاده از نقشه یا طراحی ویژه
هزینه‌های داخلی که برای آماده‌سازی کالا در کشور مبدأ انجام شده‌اند (در موارد خاص)
در مقابل، هزینه‌هایی مثل نقل‌و‌انتقال داخلی بعد از گمرک، نگهداری و بازاریابی معمولاً در محاسبه ارزش گمرکی وارد نمی‌شوند.
چرا اشتباه در اعلام ارزش کالا خطرناک است؟
وقتی ارزش کالا به‌درستی اعلام نشود، چند مشکل می‌تواند به‌وجود آید:
کم‌اظهاری ارزش کالا می‌تواند منجر به جریمه شود یا محموله متوقف گردد.
بیش‌اظهاری هم می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های واردکننده شود و بار مالی اضافی ایجاد کند.
استفاده از اطلاعات اشتباه یا عدم ثبت کد TSC ممکن است فرآیند ترخیص کالا را طولانی کند.
نکات کاربردی برای واردکنندگان
قبل از اظهار کالا، حتماً کد تعرفه و موجودیت کالا را بررسی کنید تا بتوانید ارزش آن را در سیستم TSC ببینید.
فاکتور خرید، بیمه، هزینه حمل، گواهی مبدأ و دیگر اسناد مرتبط را آماده داشته باشید.
اگر کالا دارای برند یا امتیاز خاص است، این موضوع را در مدارک ذکر نمایید.
در سامانه TSC جستجو کنید تا بهای مشابه کالا را پیدا کرده و اختلاف نداشته باشید.
در صورت نیاز، از مشاوران ترخیص یا کارگزار گمرکی کمک بگیرید تا ارزش‌گذاری را به‌درستی انجام دهید.
جمع‌بندی
«ارزش کالا در گمرک» و سامانه TSC ابزارهای بسیار مهمی برای واردکنندگان هستند. با استفاده از این سامانه، می‌توان ارزش گمرکی کالا را شفاف‌تر تعیین کرد، از بروز اختلاف با گمرک جلوگیری نمود و هزینه‌های واردات را بهتر مدیریت کرد. بنابراین پیش از ترخیص کالا، بررسی دقیق ارزش در سامانه TSC و آماده‌سازی مدارک لازم، یکی از گام‌های اساسی برای موفقیت در فرآیند واردات به شمار می‌آید.